Więcej niż wolny wybieg. Co logo Euroliścia oznacza w przypadku zwierząt hodowlanych?
Życie zwierząt w gospodarstwach ekologicznych znacząco różni się od warunków panujących w hodowlach konwencjonalnych. Certyfikacja ekologiczna wiąże się z koniecznością przestrzegania surowych standardów dotyczących dobrostanu zwierząt, opierających się na zasadzie, że zwierzę jest podmiotem, a nie jedynie przedmiotem produkcji. Sprawdźmy, jak te zasady przekładają się na codzienne funkcjonowanie zwierząt w ekologicznym chowie.
Godne życie zwierząt – powrót do równowagi z naturą
W gospodarstwach ekologicznych szczególną wagę przykłada się do tego, by zwierzęta mogły żyć w godnych, możliwie naturalnych warunkach. Takie podejście przywraca równowagę między człowiekiem a przyrodą, jak również przypomina, że każde stworzenie zasługuje na życie w środowisku dostosowanym do jego naturalnych potrzeb i instynktów.
Powrót do bardziej tradycyjnych metod oznacza większy szacunek dla zwierząt i ich potrzeb. Obejmuje to m.in. stały dostęp do czystej wody i odpowiedniego pożywienia. Zwierzęta karmione są paszami pochodzącymi z upraw ekologicznych, najczęściej wytwarzanymi w obrębie gospodarstwa lub pozyskiwanymi od certyfikowanych dostawców. Zabronione jest stosowanie pasz genetycznie modyfikowanych.
Znaczenie ma też sposób podawania pokarmu. Rolnicy ekologiczni nie mogą utrzymywać zwierząt w warunkach prowadzących do anemii ani stosować diet, które mogłyby ją wywołać. Ponadto zabronione jest karmienie zwierząt "na siłę" oraz używanie stymulatorów wzrostu czy syntetycznych aminokwasów.
Źródło: Adobe Stock.
Produkty ekologiczne są wolne od GMO i antybiotyków, co zmniejsza ryzyko alergii i antybiotykooporności.
Źródło: Adobe Stock.
Ograniczenie antybiotyków w hodowli ekologicznej zmniejsza ryzyko powstawania opornych szczepów bakterii.
Źródło: Adobe Stock.
Wybierając produkty z certyfikatem ekologicznym, wspierasz rolnictwo, które chroni glebę, przyrodę i bioróżnorodność.
Źródło: Adobe Stock.
Ekologiczna produkcja to żywność "bez chemii" i większy szacunek dla zwierząt i środowiska.
Źródło: Adobe Stock.
W chowie ekologicznym zwierzęta są zdrowsze, a ich produkty smaczniejsze i bezpieczniejsze dla konsumentów.
Jak ekologiczny chów wspiera naturalne potrzeby zwierząt?
W ekologicznej hodowli zwierzęta rozwijają się w naturalnym tempie, zgodnym z ich fizjologią, bez nacisku na maksymalizację wydajności kosztem zdrowia i komfortu.
A skoro mowa o komforcie, ważnym elementem ekologicznego chowu jest także umożliwienie zwierzętom realizacji ich naturalnych zachowań, co oznacza m.in. swobodne poruszanie się. Kury powinny mieć przestrzeń do grzebania w ziemi i budowania gniazd, świnie – możliwość rycia i tarzania się w błocie, a krowy – kontakt z innymi osobnikami stada. Takie warunki pozwalają zwierzętom zachowywać się zgodnie z instynktami, co znacząco wpływa na ich dobrostan i zdrowie.
Przekłada się to również na konkretne standardy przestrzenne. Krowa mleczna powinna mieć do dyspozycji co najmniej 6 m² przestrzeni życiowej oraz 4,5 m² wybiegu. Maciory prośne wraz z prosiętami do 40. dnia życia wymagają 7,5 m² przestrzeni życiowej i 2,5 m² wybiegu. W przypadku świń hodowlanych samice muszą mieć zapewnione co najmniej 2,5 m² przestrzeni oraz 1,9 m² wybiegu, natomiast samce – 6 m² wewnętrznej powierzchni i aż 8 m² wybiegu. Wszystkie te wytyczne mają na celu stworzenie warunków, w których zwierzęta mogą rozwijać się w zgodzie ze swoją naturą.
Zdrowie zwierząt w ekologicznej hodowli: profilaktyka na pierwszym miejscu
Leczenie w gospodarstwach ekologicznych opiera się przede wszystkim na profilaktyce realizowanej poprzez odpowiednie żywienie, godne warunki bytowe oraz ograniczanie stresu. W przypadku choroby dopuszczalne jest stosowanie leków weterynaryjnych, jednak rutynowe podawanie antybiotyków jest zabronione.
Zwierzęta w gospodarstwach ekologicznych muszą żyć w czystym, zadbanym środowisku, które spełnia określone standardy higieny. Pomieszczenia powinny mieć odpowiedni mikroklimat, czyli właściwą temperaturę, wentylację i dostęp do naturalnego światła. Kiedy warunki pogodowe stają się niekorzystne, zwierzęta muszą mieć możliwość schronienia się w suchym, osłoniętym miejscu. Ważne jest również, by ich transport odbywał się w sposób bezpieczny i możliwie mało stresujący.
Szukaj produktów ekologicznych z certyfikatem
Produkty pochodzące od zwierząt z chowu ekologicznego, m.in. mięso, jajka czy mleko, muszą być objęte certyfikatem producenta ekologicznego, który stanowi potwierdzenie, że cały proces produkcji spełnia rygorystyczne normy, zapewniające ochronę środowiska, dobrostan zwierząt oraz jakość żywności. Na etykiecie szukaj więc logo zielonego liścia – symbolu rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej.
Dzięki temu zyskujesz pewność, że produkty oznaczone tym znakiem pochodzą z gospodarstw, w których zwierzęta żyją w naturalnych, humanitarnych warunkach, a żywność jest wolna od syntetycznych dodatków, pestycydów i GMO.
Bibliografia:
- P. Wójcik (red), Podstawy chowu i hodowli zwierząt w gospodarstwach ekologicznych. Monografia. Wydawnictwo Naukowe Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego, Kraków 2022.
- D. Pomykała, Dobrostan zwierząt w gospodarstwach ekologicznych, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, [dostęp: https://cdr.gov.pl/pol/aktualnosci/dobrostan_zwierzat.pdf, czerwiec 2025 r.].
- P. Micek, Żywienie zwierząt gospodarskich w produkcji ekologicznej, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Kraków 2023.
- U. Bogusiewicz, Chów i hodowla zwierząt w naturalnych warunkach, Twój Doradca Rolniczy Rynek 2022, [dostęp:https://www.dodr.pl/sites/default/files/paragraph.attachments.field_attachments/2022-08/3_13.pdf, czerwiec 2025 r.].
- B. Sazońska [i in.], Gospodarowanie ekologiczne – co każdy rolnik wiedzieć powinien? Materiały szkoleniowe dla rolników posiadających certyfikowane gospodarstwa ekologiczne, Radom 2021.
- K. Łukiewska, K. Chrobocińska, Wybrane czynniki roślinnej i zwierzęcej ekologicznej produkcji rolniczej w Unii Europejskiej, Wieś i Rolnictwo 2023, nr 4 (201), s. 7-28.
